شوینده ها یک سورفاکتانت یا مخلوطی از سورفاکتانت ها با خاصیت پاک کنندگی در محلول های رقیق است. این مواد معمولاً سولفونات آلکیل بنزن هستند، خانواده ای از ترکیبات شبیه صابون هستند اما در آب سخت محلول ترند، زیرا سولفونات قطبی (شویندها) کمتر از کربوکسیلات قطبی (صابون) به کلسیم و سایر یون ها متصل می شود. در آب سخت یافت می شود.
شویندهای صنعتی، واکنش های پاک کنندگی (Detergency)، حلالیت (Solvency) و یا شیمیایی (Chemical) را برای انجام فرآیند تمیز کنندگی انجام می دهند. در حالی است که غالبا در کنار عملیات مکانیکی برای پاک کنندگی بهتر از دترجنت ها استفاده می شود. برای استفاده از پاک کننده های صنعتی می توان یکی از روش های غوطه وری، اسپری کردن، گردش سیال یا سیرکولاسیون در مبدل های حرارتی یا خطوط لوله فرآیندی، و تمیز کردن با بخار را به کار برد، این در حالی است که استفاده از یک تکنیک سایشی در کنار پاک کننده های صنعتی برای دسترسی به بهترین نتیجه بسیار متدوال است. مواد شوینده صنعتی بر اساس نوع کاربرد آن ها به پنج دسته اصلی تقسیم بندی می شوند:
- پاک کننده های قلیایی
- پاک کننده های اسیدی
- پاک کننده های فعال سطحی یا چربی زداها
- همراه با ضد عفونی کننده های صنعتی
- پاک کننده های پایه حلال
خواص پاک کننده مناسب:
- توانایی در حذف سختی آب
- انحلال پذیری در آب
- غیر خورنده
- غیر سمی
- سازگار با محیط زیست
- دارای نفوذ بالا
- چربی زدایی
- توانایی حل کردن آلودگی
- قابل آب کشی بودن
- توانایی حذف رنگ و پوسته
- از نظر اقتصادی مقرون به صرفه
حلالیت شویندها:
در بافت های خانگی، اصطلاح مواد شوینده به خودی خود به طور خاص به شوینده لباس یا شوینده ظرف، در مقایسه با صابون دستی یا انواع دیگر مواد تمیز کننده اشاره دارد. مواد پاک کننده معمولاً به صورت پودر یا محلول غلیظ در دسترس هستند. مواد بهداشتی مانند صابون ها به دلیل آمفوتریک بودن، شامل بخش آب دوست (قطبی) و بخش آبگریز (غیر قطبی) هستند. ماهیت دوگانه آن ها مخلوط ترکیبات آبگریز (مانند روغن و گریس) را با آب تسهیل می کند. از ترکیبات مختلف می توان به عنوان مواد شوینده استفاده کرد از جمله شوینده های کاتیونی، شوینده های آنیونی و شوینده های غیر یونی.
طبقه بندی شیمیایی شویندها:
مواد شوینده با توجه به بار الکتریکی مواد فعال کننده در سه گروه گسترده طبقه بندی می شوند:
- آنیونی
- کاتیونی
- غیر یونی یا نانیونیک
انواع دترجنت:
- دترجنت خنثی
- دترجنت اسیدی
- دترجنت قلیایی
- دترجنت کاتیونی
- دتر جنت آنیونی
- دترجنت غیریونی
کاربردهای عمده دترجنت یا پاک کننده ها:
- برای نظافت و رفع چربی و کثیفی و آلودگی
- یکی از بزرگترین کاربردهای شوینده ها برای نظافت منازل و مغازه ها از جمله شستن ظرف و لباسشویی است.
- مواد افزودنی سوخت
- برای کاربراتورها و اجزای انژکتور و سوخت موتورهای احتراق داخلی از پاک کننده صنعتی یا دترجت های موجود در سوخت ها برای جلوگیری از رسوب گیری استفاده می شود. غلظت در حدود 300 ppm است. شوینده های معمولی آمین ها و آمیدهای با زنجیره بلند هستند مانند پلی ایزوبوتن آمین و سوکسینیمید
هیچ نظری وجود ندارد